60 Otoño 2012 kimpaleuia. Kemej in amaix constitucion yejua ika monejnemiltia toueyi altepeuj, keman teisaj kimaxitiliskej moneki maj kiyeka teixmatiltikan uan ijkon sepa kuali mopoujkaitas. Maski in tekiuanij peuak tapaleuia kemej kintajtanijke ne analnechikolmej teyin tematampauiaj uan amo kimpeujkej ok kemej nej uejkauj xiujmej kichiujtiualayaj, nojma ayamo kiyektekitiltiaj in amatajkuilol teyin kitokaytijke kaxtolomeyi tonal junio, xiuit ome mil uan chikueyi, taj nojma onkak miak netekipacholis uan neijtakolis. Ijkon kiteixmatiltiaj amo sayoj nechikolmej tapaleuianij ta noj in miak tataman nechikolmej, yejuan kijtouaj ika nejin tekiuanij kintelijtakouaj miak tokniuan teyin amo uelij motajtouiaj. Amo kimpouitaj, iksaj kintsakuaj maski amo kipiaj teisaj tajtakol, miakej agentes de ministerio publico kiteluejkaualtiaj aksaj tokniuj ijkuak moneki kixnextitiuj imako juez, sekimej tokniuan kin tapajpantia miak taman tajtakolmej, keman tapajtianij amo yektekitij uan noj keman kinxoxokoliaj (Schatz, Concha y Magaloni, 2008:317-318). Nochi in neijtakolis teyin kipanotiuitse tokniuan semi temoujti, ta kisentoka kemej uejkauj kichiutiualayaj oksekimej tekiuanij. 2. Maj kipiakan kuali nepaleuil in maseual xolalmej uan no se kuali melaujkayot keman moteixpantiliskej iuan tekiuanij In tanauatil derecho penal amo niman kitekitiltiaj in tekiuanij maski ichiualis ika kininmatampauis nochimej tokniuan, sayoj kinejnemiltia keman amo uel teisaj kichiuaj ok. Sekimej kuatamatinij kijtouaj ika keman tekiuanij kimelaua se kuejmoj in toueyi altepeuj Mexico mayaj kitekitiltia in miak leyes uan miak tataman tanauatilmej teyin mayaj tachichikouiaj, kijtouaj ika nojma kichiuaj kemej nej uejkau mochiuaya, uejkauj tekiuanij uan teyin aman tekititok kixpatatiuj miak leyes uan miak tanauatilmej teyin kitekitiltia keman kimelauaj se kuejmoj uan amo achto kixejekouaj ox kuali tapaleuiaj, keyej chiui in kuejmolmej osoj keniuj ueliskimajpeuaskej (Alvarado,2008:54). In kuejmolmej teyin chiujtiuits nikan toueyi altepeuj moita itech netekipacholis teyin kipanouak tokniaun teyin semi miakej tsaktokej uan iksaj semi mokuejmolouaj. Uan komoj sepa tipeuaj titajtoua keniuj kipanouaj in maseualmej, tikijtoskej ika neli teyin kixnextiaj in kuatamatinij (Hernández uan Ortiz, 2008:107) Yejuan kixnextiaj ika in tekiuanij amo neli yektapaleuia kemej ixnesi itech tanauatilmej taj semi onkak miak neauiltil aun nechichikoyot. In tekiuanij amo Kinmatampauiaj kemej moneki in maseualmej, kintejtelchiuaj uan kintatsakuiltia maski amo teisaj tajtakolchiujkej. Itech in ome kuejmolmej teyin nikan tikixnextiaj tikitatij ika neli in tekiuaunimej amo yektapaleuiaj uan amo kinejnemiltiaj in tanauatilmej ika chipaujkayot, ta semi kinijtakouilia iminemilis tokniuan uan no iminxolal, nikan moita keniuj kichiuaj in tekiuanij keman moneki kimelauaskej se kuejmol, amo tamatampauiaj ta okachi yejuan tepechiaj. Yekinika kuejmol: Ome maseualmej teyin motokaytiaj Jose Ramon uan Pascual, teyin kayomej xolal Atla teyin poui Pahuatlan, Puebla, kinixtalijkej maj Xiujtekitikan itech iminxolal. Keman xiujtekititoyaj kinemilijkej ika maj mochiuaj se chiualis tekit uan maj kipiakan atsin nochimej tokniuan uan maj amo kixtauakan. Itech yon xolal Atla no nemi se takat teyin itokay Guillermo Hernandez, teyin semi kipia taxtauil uan no moaxkatijtoya atsin uan amo kiuelmatik tanemilil teyin kinekia kichiuaskej in tekiuanij Jose Ramón uan Pascual, yejika kintakajkayauili ixpan tekiuanij ika in tatomej tachtekij uan kemeskia kinkouak yejuan in Ministerio Público uan judiciales, satepan in tatomej kintsakuilijkej uan kintsakkej chikuasen Xiuit, majtakti metsti uan sempual tonal uan noj kintajtanijkej maj taxtauakan teyin kitaniskia itech tonal tekit, makuilsiento uan ome poual uan majtak tonal. In kuejmol imako ajsik in nechikol yekinika Sala Suprema Corte de Justicia de la Nación. Ojpatika kuejmol: In tato motokaytia Elmo Guzman uan ome tatomej ok Kin tapantijkej ika yejuan kitikuiltilijkej ichan se takak teyin achtopa tekiuajtik in xolal San Martin Ixtepec, poui ueyi altepet Puebla, kampa kayot in tato Elmo Guzman. kuejmol peuak ijkuinij: Achtopa moajokkej nochimej tokniuan teyin kayomej itech xolal uan tajtankej ika maj kisaj in tekiuaj taj amo chipaujkatekititoya ok, yejika in tato teyin tekiuaj katka telsenkaya kuala uan kintakajkayauili ixpan tekiuanij in eyi maseaulmej tatomej teyin tikintokaytijkej yaj. Maski amo semi kiajsika tsintokakej oxiujki chiuik in kuejmol, tekiuanij teyin imimako atsik kuemoj tanauatijkej maj kintsakuilikan yon eyi tatomej. Maski tanemilil teyin kitekitiltia in tekiuaj nikan ueyi altepet Mexico, teyin motokaytia estrategia 15.6 del Plan Nacional de Desarrollo 2007-2012. Kampa ixnesi ika maj kuali kimpaleuikan uan kimatampauikan tekiuanij nochimej in maseualmej uan Maseual xolalmej, no ijkon kitoua ika in ajkopaka tekiuanij uan teyin achkopa moajsi maj sepantekitikan uan ijkon maj neli kimpaleuikan in maseualmej keman kipiaj se kuejmol, maj kipiakan akoni kintanojnochis komo amo uelij koyotajtol osoj akoni kimtempaleuis teyin no maseualtajtos uan kixmattos maseualpanolis, in maseual xolalmej teyin kipia teisaj kuejmoj okachi temachmej. Tikitaj ika in maseualmej teyin ipa kipiaj in tajyouilis ika tatajsotilis okachi kimpechia in tekiuanimej. Itech in omen kuejmolmej teyin itech in amaix ixnestok moixnextia ika in tokniuan kemej maseualmej amo kipiakej se kuali nepaleuilis uan amo akaj kintajtoui osoj kintempaleui, ixnesi ika in tokniuan teyin tapaleuiaj itech iminxolal maj moueyichiuaj osoj tapaleuia maj nochimej kipiakan se kuali nemilis uan panolis, maj yaj tajtakolchiuaj uan amo akin kinmatampauia ta okachi kintatsakuiltia osoj kintsakuilia. Amo neli akin kimpaleuia kemej moijtoua ika nochimej tikpia miak tanauatilmej teyin tech matampauia teyin kitokaytia koyokopa derechos.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY4MjU3